De recent gepubliceerde VSME-standaarden bieden een waardevol kader voor niet-beursgenoteerde MKB-bedrijven om hun ESG-prestaties effectief te rapporteren en consistent aan te sluiten bij CSRD-richtlijnen. Het gebruik van gespecialiseerde software is cruciaal om gegevens efficiënt te verzamelen en te beheren, waardoor bedrijven zowel samenwerking in de waardeketen als geloofwaardige rapportage kunnen waarborgen.
“Een doel van VSME is om de vele ongecoördineerde vragenlijsten te vervangen die banken en grote bedrijven momenteel naar hun MKB-klanten of leveranciers sturen.”
- Senior Technisch Manager Duurzaamheid, EFRAG
De recent door de EFRAG gepubliceerde VSME-standaarden (Voluntary Sustainability Reporting Standard for non-listed small- en and medium-sized enterprises (SMEs)) bieden een waardevol kader voor bedrijven die hun ESG-prestaties willen rapporteren en publiceren. Traditionele MVO-verklaringen en CO₂-tabellen, zoals we die nog vaak tegenkomen op websites, illustreren vaak de innerlijke motivatie van bedrijven om trots hun duurzaamheidsinspanningen te tonen. Echter, door gebruik te maken van de VSME-standaarden kunnen ondernemingen hun bedrijfsprocessen binnen het door EFRAG opgestelde kader publiceren. Dit maakt de vaak verouderde MVO- en duurzaamheidsverklaringen overbodig en stelt bedrijven in staat hun positie als duurzame koplopers te behouden.
De VSME-standaarden vertonen sterke overeenkomsten met de kaders van de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). CSRD-plichtige ketenpartners binnen de waardeketen van een niet-CSRD-plichtig bedrijf vragen regelmatig informatie op van hun ketenpartners. Door te rapporteren volgens de VSME-standaarden kunnen bedrijven een soepele en efficiënte dataoverdracht met hun stakeholders waarborgen. Dit vergemakkelijkt niet alleen de samenwerking binnen de waardeketen, maar versterkt ook de geloofwaardigheid van de gerapporteerde informatie. De basis module van de VSME biedt een laagdrempelige manier om te starten met ESG-rapportage. Deze module omvat praktische richtlijnen en handige overeenkomsten met de CSRD, waardoor bedrijven een consistente rapportageaanpak kunnen hanteren.
Om de VSME-standaarden effectief toe te passen, is het gebruik van gespecialiseerde software essentieel. Deze software helpt bedrijven bij het verzamelen, beheren en rapporteren van ESG-gegevens. Het zorgt voor meer efficiëntie, nauwkeurigheid en consistentie in de rapportageprocessen. Hieronder vindt u een introductie van de basismodule van de VSME, met praktische overeenkomsten met de CSRD.
VSME Structuur
De VSME standaard kent een twee-module structuur: de basismodule en de uitgebreidere comprehensive module. Indien een onderneming een hoofdstuk als relevant heeft betiteld verplicht de onderneming om conform de basismodule te rapporteren. Als de onderneming aanvullende informatie aan wil leveren om beter aan te sluiten bij de datavragen van banken, investeerders en zakelijke klanten biedt de comprehensive module hier een aanvullend framework voor. Hieronder leest u een uiteenzetting van de eisen, plichten en resultaten van de basismodule.
Verschillen ten opzichte van de CSRD
De reeds bekende en verplichte dubbele materialiteitsanalyse (DMA) van de CSRD is geen onderdeel van de VSME standaard. Toch moet er door de rapporterende onderneming bepaald worden welke hoofdstukken van de VSME standaard van toepassing zijn. Gezien de VSME rapportage vrijwillig is en geen onderdeel wordt van het jaarverslag dat door de accountant gecontroleerd moet worden is er ook geen audit trail verplicht. Per hoofdstuk kan worden volstaan met een toelichting waarom het wel of niet van toepassing is. Het verifiëren van de gekozen hoofdstukken in samenspraak met stakeholders is niet vereist. Voldoen aan de VSME standaarden is juridisch gezien geheel vrijwillig, echter is het voor de toekomstbestendigheid van de onderneming niet vrijblijvend. De markt ziet al een grote stijging in datavragen naar ketenpartners en leveranciers. Duurzaamheid staat steevast bovenaan uitvragen en is here to stay.
Wat houdt de basismodule in?
De basismodule van de VSME standaard is verdeeld in 11 hoofdstukken:
Hoofdstuk B1 zou gezien kunnen worden als het DMA deel van de VSME standaard. Het verplicht de onderneming inzicht te geven in de keuzes die gemaakt zijn ten behoeve van de rapportage. Wordt enkel de basis module gerapporteerd of ook de comprehensive? Wordt er een individuele of geconsolideerde rapportage aangeleverd? Welke ondernemingen vallen onder de geconsolideerde rapportage? Daarnaast moet het relevante bedrijfsinformatie aanleveren, als het balanstotaal, de omzet en de hoeveelheid medewerkers.
Hoofdstuk B2 omvat de praktijken, het beleid en de toekomstige initiatieven ten behoeve van een duurzamere economie. Dit hoofdstuk gaat bijvoorbeeld over de stappen die de onderneming ambieert ten behoeve van het verminderen van energieverbruik of BKG emissies (antropogene broeikasgas emissies). Deze stappen moeten worden voorzien van doelen, beleid en resultaten.
Hoofdstuk B3 is het eerste hoofdstuk van de milieu specifieke onderwerpen en gaat over energie en broeikasgasemissies (BKG). De onderneming rapporteert over de scope 1 en 2 emissies. Deze data is uiterst relevant voor CSRD plichtige ondernemingen (frequent een ketenpartner binnen de waardeketen) gezien dit onderdeel is van hun scope 3 en vrijwel elke onderneming over BKG emissiereductie rapporteert (ESRS hoofdstuk E1).
Hoofdstuk B4 omvat de al bestaande rapportages over lucht-, water en bodemvervuiling van de onderneming. De onderneming rapporteert de hoeveelheid vervuilende stoffen die vrijkomen bij de eigen werkzaamheden.
Hoofdstuk B5 vraagt de onderneming om te rapporteren over de hoeveelheid land het bezit, huurt of beheert dat in of bij een biodiversiteitsgevoelig gebied ligt. Voor CSRD plichtige ondernemingen die rapporteren over de impact op biodiversiteit (ESRS hoofdstuk E4) is dit relevante data.
Hoofdstuk B6 omvat de totale watervraag en het totale watergebruik van de onderneming.
Hoofdstuk B7 gaat over het toepassen van circulaire principes in de bedrijfsvoering, het rapporteren van de totale hoeveelheid afval en hoe dit verwerkt is. Deze data is uiterst relevant voor ondernemingen die in de CSRD rapportage rapporteren over circulariteit (ESRS hoofdstuk E5)
Hoofdstuk B8 is het eerste hoofdstuk van de sociale onderwerpen en vraagt een uiteenzetting van het eigen personeel van de onderneming. De hoeveelheid FTE’s per type contract, per gender en per land waar ze werkzaam zijn. Voor ondernemingen die in de CSRD rapportage rapporteren over medewerkers in de waardeketen (ESRS hoofdstuk S2) is deze data uiterst relevant.
Hoofdstuk B9 gaat over de gezondheid en veiligheid van de medewerkers door te rapporteren over de hoeveelheid ongelukken en dodelijke ongelukken in het rapportagejaar. Voor ondernemingen die in de CSRD rapportage rapporteren over medewerkers in de waardeketen (ESRS hoofdstuk S2) is ook deze data relevant.
Hoofdstuk B10 omvat de loonkloof, het percentage van de werknemers die onder de collectieve onderhandelingen vallen en de opleidingsmogelijkheden van de onderneming. Voor ondernemingen die in de CSRD rapportage rapporteren over medewerkers in de waardeketen (ESRS hoofdstuk S2) is deze data relevant.
B11 is het hoofdstuk van de onderwerpen over bestuur en het zakelijk gedrag van de onderneming. De onderneming rapporteert het aantal veroordelingen en het totale boetebedrag voor corruptie of omkoping. Ondernemingen die in de CSRD rapportage rapporteren over preventie en opsporing van corruptie of omkoping (ESRS hoofdstuk G1-3) gaan deze data uitvragen.
Stainable software voor VSME
Stainable biedt een gebruiksvriendelijke en efficiënte software-oplossing voor ondernemingen die moeten voldoen aan de vereisten van de CSRD of wensen te rapporteren middels de VSME standaard. De software maakt het proces van het opstellen van een VSME rapport simpel, snel en sluitend, waardoor ondernemingen zich kunnen concentreren op hun duurzame initiatieven en reguliere bedrijfsprocessen in tegenstelling tot de administratieve last van de rapportages. Door gebruik te maken van software kunnen ondernemingen hun duurzaamheidsprestaties nauwkeurig monitoren, transparant communiceren en de administratieve last minimaliseren. Dit maakt het niet alleen gemakkelijker om te voldoen aan wet- en regelgeving, maar stelt ondernemingen ook in staat om hun duurzaamheidsprestaties te verbeteren, wat de toekomstbestendigheid van de onderneming vergroot.
Simply Comply!
